Đầu tư chứng khoán là gì?
Đầu tư chứng khoán là quá trình mà bạn mua và bán các loại tài sản tài chính như cổ phiếu, trái phiếu, quỹ đầu tư và các sản phẩm tương tự khác trên thị trường chứng khoán để tạo ra lợi nhuận. Người đầu tư mua những tài sản này thông qua các sàn giao dịch chứng khoán để tận dụng sự biến động giá cả và các cơ hội sinh lời từ thị trường tài chính. Đầu tư chứng khoán đòi hỏi sự nghiên cứu kỹ lưỡng, theo dõi thị trường, và khả năng đánh giá rủi ro để đưa ra quyết định đầu tư hiệu quả.
Thị trường chứng khoán hoạt động như thế nào?
Thị trường chứng khoán hoạt động thông qua việc đầu tư cổ phiếu đã niêm yết trên các sàn giao dịch. Quá trình này có thể thực hiện trực tuyến thông qua các nhà môi giới được cấp phép.
Sau khi lựa chọn được nhà môi giới phù hợp, bạn sẽ cần tạo tài khoản trực tuyến trên nền tảng của họ. Nền tảng này có thể là ứng dụng di động hoặc trang web trên máy tính. Chọn một ứng dụng có giao diện trực quan, dễ sử dụng và hỗ trợ nhiều tính năng là quan trọng để trải nghiệm đầu tư của bạn thuận lợi hơn.
Khi đã có tài khoản giao dịch chứng khoán, bạn có thể bắt đầu thực hiện các giao dịch đầu tư của mình.
Lợi nhuận của việc đầu tư chứng khoán đến từ đâu?
Lợi nhuận từ đầu tư chứng khoán chủ yếu phát sinh từ ba nguồn chính sau:
Chênh lệch giữa giá mua và giá bán:
- Công thức tính lợi nhuận: Lợi nhuận = (giá mua – giá bán) số lượng cổ phiếu – (thuế + phí giao dịch).
- Khi giá bán thấp hơn giá mua thì bạn sẽ lỗ nếu đang giữ tài sản đó. Ngược lại, khi giá bán cao hơn giá mua thì bạn sẽ thu được lợi nhuận. Thuế và phí giao dịch sẽ phụ thuộc vào công ty chứng khoán và môi giới bạn sử dụng để mở tài khoản giao dịch.
- Thông tin về lợi nhuận sẽ được hiển thị trực tiếp trên mục tài sản, không đòi hỏi nhà đầu tư thực hiện bất kỳ tính toán thêm nào.
Lợi nhuận từ trái tức:
Khi sở hữu trái phiếu, nhà đầu tư trở thành người cho doanh nghiệp vay tiền. Lợi nhuận từ trái phiếu đến từ lãi suất mà doanh nghiệp trả hàng năm cho nhà đầu tư. Mức trái tức nhận được không phụ thuộc vào kết quả sản xuất kinh doanh của công ty mà được công bố rõ khi phát hành.
Lợi nhuận từ cổ tức:
Cổ tức là khoản lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp được trả cho mỗi cổ phần bằng tiền mặt hoặc các loại tài sản khác.
Các hình thức đầu tư chứng khoán
Đầu tư quỹ mở
Quỹ mở tập trung vào nhiều cổ phiếu từ các công ty có tính chất tương đồng, chẳng hạn như trong cùng một ngành, cùng quy mô, hoặc cùng thị trường. Đơn vị quỹ có thể được mua bán như cổ phiếu trên thị trường chứng khoán.
Do tính đa dạng của quỹ, việc đầu tư vào quỹ giúp bạn đa dạng hóa danh mục đầu tư ngay từ ban đầu. Điều này làm cho đầu tư vào quỹ mở trở nên phù hợp, đặc biệt là với những người mới bắt đầu.
Việc chọn quỹ mở để đầu tư thường dễ dàng hơn so với việc chọn lựa cổ phiếu riêng lẻ. Với sự đa dạng nên quỹ mở thường có độ rủi ro thấp hơn. Lợi nhuận từ đầu tư vào quỹ mở sẽ là lợi nhuận bình quân của các cổ phiếu thành viên trong quỹ. Nếu một công ty có kết quả kinh doanh xuất sắc hơn so với các thành viên khác, bạn sẽ không nhận được lợi nhuận vượt trội từ công ty đó, mà sẽ là mức lợi nhuận bình quân của toàn ngành.
Đầu tư cổ phiếu
Đầu tư cổ phiếu là quá trình mua bán các đơn vị cổ phiếu trên thị trường chứng khoán. Chiến lược thông thường là mua cổ phiếu khi giá thấp và bán khi giá tăng. Cổ phiếu thường được giao dịch theo lô và mức giá một lần mua thường phải đạt từ 1-2 triệu đồng trở lên.
Tuy cổ phiếu mang lại cơ hội lợi nhuận ổn nhưng cũng đi kèm với độ rủi ro. Lợi nhuận từ cổ phiếu phụ thuộc vào nhiều yếu tố khó dự đoán trước được.
Cách chính để có lợi nhuận từ cổ phiếu là thực hiện mua ở giá thấp và bán ở giá cao. Tuy nhiên, việc quyết định thời điểm mua và bán đôi khi là một thách thức, đặt ra nhiều trăn trở cho nhà đầu tư.
Ngoài ra, nhà đầu tư còn có thể nhận cổ tức từ việc sở hữu cổ phiếu. Cổ tức có thể được trả dưới dạng tiền mặt hoặc cổ phiếu, phụ thuộc vào quyết định của công ty sau khi trừ các khoản nợ, thuế và các chi phí khác.
Quyết định mua cổ phiếu nào là một câu hỏi quan trọng và phức tạp. Có nhiều nguồn thông tin như dự báo tài chính, báo cáo thị trường và chuyên gia tài chính có sẵn để hỗ trợ quá trình ra quyết định. Thời điểm nào nên bán cổ phiếu phụ thuộc vào mục tiêu đầu tư cụ thể của bạn. Một số nhà đầu tư sẽ bán cổ phiếu khi đạt được một mục tiêu lợi nhuận cụ thể, trong khi những người khác có thể giữ cổ phiếu trong thời gian dài hơn và chỉ bán khi cần thanh khoản.
Đầu tư trái phiếu
Trái phiếu và cổ phiếu khác biệt ở điểm trái phiếu đại diện cho một khoản nợ mà bạn cho công ty mượn để họ có vốn kinh doanh. Khi công ty thu được doanh thu (không cần phải có lời), họ phải trả trái tức cho nhà đầu tư, tức là bạn.
Thường mỗi năm hoặc mỗi nửa năm, công ty sẽ trả trái tức cho những người nắm giữ trái phiếu. Khi trái phiếu đáo hạn, bạn sẽ nhận lại số vốn ban đầu cùng với số tiền đã tích lũy từ trái tức.
Mặc dù lợi nhuận từ trái phiếu không cao, nhưng thường sẽ không thấp hơn lãi suất tiết kiệm ngân hàng. Do đó, trái phiếu mang lại nguồn thu nhập thụ động và thường được xem là một lựa chọn an toàn hơn trong khi tránh được sự biến động của thị trường.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng trái phiếu không hoàn toàn không có rủi ro. Bởi vì đây là khoản nợ, nếu công ty gặp khó khăn, có thể không đảm bảo khả năng trả nợ đầy đủ.