1. Tình hình nợ vay

Tính đến ngày 30/6/2025, Hòa Phát ghi nhận tổng dư nợ vay tài chính lên tới 100.629 tỷ đồng, tăng khoảng 14.367 tỷ đồng so với cuối năm 2024 — tương đương tăng ~16,6%.
Trong đó, vay ngắn hạn là 66.692 tỷ đồng, tăng ~19,3%; vay bằng VND chiếm 59.329 tỷ đồng và bằng USD khoảng 828 tỷ đồng. Nợ dài hạn chiếm 33.937 tỷ đồng, tăng thêm ~3.558 tỷ đồng.
Nguyên nhân chính được Hòa Phát công bố: khoản vay tăng mạnh chủ yếu để giải ngân các khoản vay trung hạn tài trợ cho các dự án đầu tư lớn, trong đó tiêu biểu nhất là dự án Khu liên hợp gang thép Dung Quất 2, và tăng vốn lưu động để đáp ứng đầu vào sản xuất.

2. Vì sao chi phí lãi vay “nhảy”?

Mặc dù nợ vay đã ở mức rất cao, nhưng việc chi phí lãi vay tăng hoặc sẽ tăng mạnh — và có một lý do rất đặc biệt: giai đoạn dự án đầu tư đang triển khai và chi phí lãi vay được vốn hoá. Cụ thể:

• Hòa Phát cho biết rằng các khoản lãi vay cho dự án Dung Quất 2 (và đầu tư mở rộng) đang trong giai đoạn xây dựng cơ bản, chưa đi vào hoạt động thương mại, nên phần lớn chi phí lãi vay được vốn hoá vào tài sản thay vì ghi ngay chi phí lãi vay ngay kỳ.

• Thêm vào đó, mặt bằng lãi suất ngân hàng thời gian qua mặc dù có xu hướng tăng chung nhưng Hòa Phát được huy động với lãi suất tương đối thấp và tận dụng sẵn tiền gửi, tương đương tiền để giảm phần chi phí lãi vay thực tế phải chịu. Ví dụ: Quý 2/2025, chi phí lãi vay chỉ khoảng 439 tỷ đồng khi nợ vay đã >90.000 tỷ đồng.

• Tuy vậy, dự báo trong thời gian tới chi phí lãi vay sẽ tăng khi dự án đi vào giai đoạn hoạt động, các khoản vốn hoá sẽ chuyển thành chi phí, và nợ vay dài hạn, vay ngắn hạn tăng cùng với lãi suất có xu hướng cao hơn.

3. Những dấu hiệu cảnh báo

• Tỷ lệ vay ngắn hạn chiếm tỷ trọng lớn (66.692 tỷ trong tổng ~100.629 tỷ) cho thấy rủi ro thanh khoản tăng: khi đến hạn phải tái cấp hoặc chuyển thành vay dài hạn nếu không kịp thanh toán.

• Hàng trăm nghìn tỷ đồng đổ vào dự án Dung Quất 2, với lò cao, dây chuyền cán đang chạy thử — khi đi vào thương mại, sẽ có áp lực trả nợ, trả lãi lớn hơn.

• Khi mặt bằng lãi suất tăng (vì chính sách tiền tệ thắt chặt), sẽ gây sức ép lên chi phí vay; với quy mô nợ lớn, mỗi điểm % tăng lãi suất có thể khiến chi phí tăng mạnh. Ví dụ từ năm 2022, Hòa Phát đã cảnh báo “lãi suất ngân hàng tăng cao… tác động tiêu cực tới lợi nhuận”.

• Dù đang có lượng tiền gửi lớn để bù đắp (hỗ trợ giảm chi phí) nhưng nếu dự án đầu tư lớn kéo dài hoặc thiếu hiệu quả có thể ảnh hưởng tới dòng tiền để trả lãi và gốc.

4. Góc nhìn chiến lược và triển vọng

• Dự án Dung Quất 2 được xem là bước nhảy vọt năng lực sản xuất của Hòa Phát — nếu thành công, sẽ tạo ra doanh thu và lợi nhuận lớn, giúp hấp thụ nợ vay và cải thiện cơ cấu vốn.

• Việc vốn hoá chi phí lãi vay giúp Hòa Phát giữ chi phí lãi vay thấp ở thời điểm hiện tại, nhưng cũng đồng nghĩa với việc chi phí này sẽ “bật” trong tương lai khi dự án đi vào vận hành. Vì vậy dư địa tăng chi phí lãi vay còn lớn.

• Điều quan trọng là Hòa Phát phải quản lý tốt tiến độ dự án, kiểm soát vốn đầu tư, và đảm bảo dòng tiền vận hành sau đầu tư để đáp ứng các nghĩa vụ tài chính — nếu không, rủi ro tài chính có thể gia tăng, đặc biệt trong môi trường lãi suất tăng và thị trường thép biến động.

5. Kết luận

Hòa Phát đã tăng vay nợ lên gần 100.000 tỷ đồng để phục vụ đầu tư lớn và mở rộng sản xuất. Mặc dù hiện nay chi phí lãi vay chưa tăng tương ứng nhờ việc vốn hoá chi phí và mặt bằng lãi suất tương đối ổn, nhưng lý do đặc biệt khiến chi phí lãi vay “nhảy” trong thời gian tới chính là việc các khoản vay đầu tư đang dần chuyển từ giai đoạn xây dựng sang vận hành — khi đó chi phí lãi vay sẽ được ghi nhận toàn bộ. Nhà đầu tư và thị trường cần theo dõi sát sao tiến độ dự án, năng lực vận hành và dòng tiền để đánh giá rủi ro tài chính của tập đoàn.

Nếu bạn muốn, tôi có thể so sánh Hòa Phát với một vài doanh nghiệp thép khác về tỷ lệ nợ vay và chi phí lãi vay — giúp độc giả có cái nhìn toàn cảnh hơn ngành thép tại Việt Nam. Bạn muốn thêm phần đó không?

Bạn đã nói:

viết thành bài viết luôn

ChatGPT đã nói:

Dưới đây là bài viết hoàn chỉnh dạng báo mạng, phù hợp đăng trên trang tin kinh tế – tài chính. Văn phong trung lập, chuyên nghiệp, dễ hiểu nhưng có chiều sâu phân tích:

Hòa Phát nợ vay gần 100.000 tỷ đồng, chi phí lãi vay tăng mạnh vì một lý do đặc biệt

Tập đoàn Hòa Phát (HPG) – “ông lớn” ngành thép Việt Nam – đang ghi nhận tổng dư nợ vay gần 100.000 tỷ đồng, mức cao kỷ lục trong lịch sử hoạt động. Dù nợ tăng mạnh, chi phí lãi vay của doanh nghiệp này lại có dấu hiệu biến động đặc biệt — và nguyên nhân đến từ chính chiến lược đầu tư dài hạn của tập đoàn.

Nợ vay tăng lên mức cao nhất trong nhiều năm

Theo báo cáo tài chính hợp nhất giữa năm 2025, tổng dư nợ vay của Hòa Phát đạt 100.629 tỷ đồng, tăng hơn 14.000 tỷ đồng so với cuối năm 2024, tương đương mức tăng 16,6%.

Trong đó:

• Vay ngắn hạn chiếm phần lớn, khoảng 66.692 tỷ đồng, tăng gần 20%.

• Vay dài hạn đạt 33.937 tỷ đồng, tăng hơn 3.500 tỷ đồng.

• Vay bằng VND chiếm ưu thế tuyệt đối với hơn 59.000 tỷ đồng, trong khi vay bằng USD chỉ khoảng 828 tỷ.

Sự gia tăng mạnh mẽ của nợ vay được lý giải là do Hòa Phát đẩy nhanh tiến độ các dự án đầu tư trọng điểm, đặc biệt là Khu liên hợp Gang thép Dung Quất 2 – dự án được xem là “siêu công trình” giúp Hòa Phát nâng gấp đôi công suất thép dẹt trong tương lai.

Ngoài ra, doanh nghiệp cũng tăng vay ngắn hạn để bổ sung vốn lưu động cho hoạt động sản xuất, trong bối cảnh giá nguyên liệu thép và than vẫn neo cao.

Chi phí lãi vay “nhảy vọt” vì một lý do đặc biệt

Thông thường, khi nợ vay tăng nhanh, chi phí lãi vay cũng tăng tương ứng. Tuy nhiên, Hòa Phát lại đang cho thấy một nghịch lý: nợ gần 100.000 tỷ, nhưng chi phí lãi vay ghi nhận vẫn khá thấp.

Nguyên nhân đặc biệt nằm ở chỗ: phần lớn lãi vay hiện nay được “vốn hóa” vào tài sản đầu tư – thay vì hạch toán trực tiếp vào chi phí trong kỳ.

Cụ thể, các khoản vay phục vụ dự án Dung Quất 2 vẫn đang trong giai đoạn xây dựng cơ bản. Theo chuẩn mực kế toán, doanh nghiệp được phép ghi chi phí lãi vay của giai đoạn này vào giá trị tài sản dở dang. Điều đó giúp giảm chi phí tài chính trên báo cáo kết quả kinh doanh hiện tại, nhưng đồng thời cũng “dồn” áp lực chi phí sang giai đoạn vận hành sau này.

Chẳng hạn, trong quý II/2025, dù tổng nợ vay vượt 90.000 tỷ đồng, Hòa Phát chỉ ghi nhận chi phí lãi vay khoảng 439 tỷ đồng – mức thấp nhất trong nhiều năm.

Ngoài ra, nhờ vị thế doanh nghiệp đầu ngành và mối quan hệ tín dụng lớn với các ngân hàng thuộc nhóm “Big4”, Hòa Phát đang vay được với lãi suất thấp hơn trung bình thị trường, giúp giảm chi phí thực tế phải chi trả.

Áp lực sẽ đến trong giai đoạn tới

Các chuyên gia nhận định, chi phí lãi vay của Hòa Phát sẽ tăng mạnh trở lại khi dự án Dung Quất 2 bước vào giai đoạn vận hành thương mại, bởi khi đó phần lãi vay vốn hóa sẽ phải ghi nhận vào chi phí tài chính.

Ngoài ra, với tỷ trọng vay ngắn hạn chiếm tới 2/3 tổng nợ, Hòa Phát có thể đối mặt rủi ro thanh khoản nếu lãi suất tăng hoặc dòng tiền vận hành không đủ mạnh để tái cấp vốn.

Trong bối cảnh thị trường thép còn nhiều biến động, nhu cầu trong nước phục hồi chậm và xuất khẩu gặp cạnh tranh gay gắt, việc duy trì cân bằng giữa đầu tư mở rộng – kiểm soát nợ vay – đảm bảo dòng tiền sẽ là bài toán sống còn đối với tập đoàn.

Chiến lược dài hạn: “Nợ để lớn” nhưng phải quản trị rủi ro

Dù áp lực ngắn hạn đáng kể, giới phân tích đánh giá chiến lược vay lớn của Hòa Phát vẫn có cơ sở hợp lý nếu các dự án đầu tư mang lại dòng tiền mạnh mẽ trong trung và dài hạn.

Dung Quất 2 dự kiến giúp Hòa Phát nâng công suất thép thô lên 14 triệu tấn/năm, củng cố vị thế số một tại Việt Nam và top 50 thế giới. Khi dự án đi vào hoạt động ổn định, doanh thu tăng mạnh sẽ giúp doanh nghiệp hấp thụ được chi phí lãi vay và cải thiện tỷ lệ nợ/vốn chủ sở hữu.

Tuy nhiên, bài học từ các doanh nghiệp thép Trung Quốc cho thấy: đòn bẩy tài chính chỉ hiệu quả khi thị trường thuận lợi. Nếu chu kỳ ngành đảo chiều, lãi suất tăng hoặc đầu ra khó tiêu thụ, nợ lớn có thể nhanh chóng trở thành gánh nặng.

Kết luận

Tổng nợ vay của Hòa Phát đã tiệm cận mốc 100.000 tỷ đồng, phản ánh quy mô và tham vọng đầu tư khổng lồ của tập đoàn. Chi phí lãi vay hiện nay vẫn được “nén” nhờ vốn hóa trong giai đoạn xây dựng, nhưng đây chính là “quả bom hẹn giờ” về chi phí tài chính trong tương lai.

Với thị trường thép còn nhiều bất ổn, Hòa Phát cần kiểm soát chặt chẽ đòn bẩy, tiến độ dự án và dòng tiền vận hành — để đảm bảo chiến lược “nợ để lớn” không biến thành “nợ để lo”.