Tổng thống Donald Trump đã xúc tiến một bước gây tranh cãi: ông muốn sa thải Ủy viên Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Lisa Cook, viện dẫn cáo buộc liên quan đến khoản vay thế chấp trước khi bà Cook chính thức gia nhập Fed. Bà Cook đã phủ nhận mọi cáo buộc và khẳng định rằng Trump không có thẩm quyền pháp lý để cách chức bà chỉ vì những sai phạm chưa được chứng minh. Khi đơn kiện được đưa lên Tòa án Tối cao, các thẩm phán đã quyết định hoãn xem xét đòi hỏi sa thải bà Cook cho đến khi các bên trình bày lập luận miệng vào tháng Giêng 2026. Trong thời gian chờ phán quyết, bà Cook được phép tiếp tục giữ vị trí ủy viên Fed.
Điều này không chỉ là quyền lợi cá nhân của bà Cook, mà còn là cuộc chiến pháp lý mang tính bản lề đối với tính độc lập của Fed. Trump đã nhiều lần chỉ trích Fed và tìm cách đặt những người đồng ý với chính sách lãi suất do ông muốn lên vào Ban Thống đốc. Việc ông cố gắng sa thải một ủy viên là một bước chưa từng thấy trong lịch sử Mỹ. Nhiều chuyên gia đánh giá rằng nếu Tòa án cho phép sa thải Cook mà không có lý do rõ ràng, đó sẽ mở tiền lệ nguy hiểm — phá vỡ ranh giới giữa chính trị và chính sách tiền tệ.
Sự trì hoãn quyết định của Tòa án Tối cao có thể giúp giảm bớt áp lực tức thời nhưng cũng kéo dài đám mây bất ổn về quyền kiểm soát Fed. Trong thời gian chờ đợi, thị trường có thể “thở phào” tương đối vì tình trạng giữ nguyên status quo, nhưng nguy cơ can thiệp chính trị vẫn treo lơ lửng. Một số học giả pháp lý cảnh báo Tòa án có thể bị yêu cầu đẩy nhanh xét xử, nếu Tổng thống thúc giục.
Việc tranh chấp này có thể trở thành nguồn bất định mới cho thị trường tài chính đang vốn đã nhạy cảm với các biến số kinh tế và chính trị. Nếu quyền sa thải ủy viên Fed được mở rộng, dư luận và nhà đầu tư sẽ e ngại rằng Fed không còn độc lập trong ra quyết định lãi suất nữa. Khi đó, bất kỳ quyết định chính sách nào cắt lãi suất, giữ hay tăng đều có thể bị đánh giá là có động cơ chính trị.
Một kịch bản như vậy dễ làm giảm niềm tin vào Fed, khiến lợi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ biến động mạnh hơn trong ngắn hạn khi nhà đầu tư đánh giá lại rủi ro chính sách. Đồng USD có thể chịu áp lực khi dòng vốn tìm kiếm những tài sản trú ẩn bất ổn — vàng và các kim loại quý có thể được săn mua như kênh “trú ẩn an toàn”.
Với những người đầu tư vào cổ phiếu, đặc biệt các cổ phiếu công nghệ hoặc tài chính nhạy cảm với lãi suất, viễn cảnh một Fed mất độc lập có thể khiến rủi ro điều chỉnh tăng lên. Nếu các quyết định lãi suất bị ảnh hưởng bởi áp lực chính trị thay vì tình hình kinh tế, hiệu quả của chính sách tiền tệ có thể bị tổn hại.
