Campuchia, quốc gia nhỏ bé nằm giữa Đông Nam Á, bỗng trở thành tâm điểm của thế giới khi một trong những tập đoàn lớn nhất nước này – Prince Holding Group – và chủ tịch của nó, tỷ phú người Trung Quốc Chen Zhi, bị Mỹ và Anh đồng loạt truy tố.
Đằng sau bức màn hào nhoáng của “tập đoàn đầu tư hàng đầu Campuchia” là một mạng lưới tội phạm tài chính, lừa đảo trực tuyến và lao động cưỡng bức quy mô toàn cầu — được cho là hoạt động suốt gần một thập kỷ trước khi bị phơi bày.
Từ nhà đầu tư ngoại quốc đến “ông trùm ngầm” Campuchia
Chen Zhi, 37 tuổi, từng được truyền thông Campuchia ca ngợi là “biểu tượng doanh nhân thế hệ mới”, người góp phần đưa Prince Group thành một trong những tập đoàn lớn nhất trong nước với hàng chục dự án bất động sản, ngân hàng, tài chính và dịch vụ tiêu dùng.
Trong mắt công chúng, Prince Group là hình mẫu của thành công: trụ sở sang trọng tại Phnom Penh, các dự án cao ốc ngàn tỷ, quảng cáo rầm rộ, đóng góp cho hoạt động từ thiện, và bản thân Chen Zhi thường xuất hiện trong các sự kiện cùng giới tinh hoa chính trị Campuchia.
Thế nhưng, đằng sau hình ảnh “doanh nhân kiểu mẫu” ấy, các cơ quan điều tra quốc tế cho rằng Chen Zhi điều hành một hệ thống tài chính ngầm – nơi ranh giới giữa kinh doanh hợp pháp và hoạt động tội phạm gần như bị xóa nhòa.
Nguyên nhân bị lộ: Những vết nứt trong “đế chế Prince”
Trong nhiều năm, Prince Group hoạt động ồ ạt tại Campuchia và mở rộng ra hơn 30 quốc gia, với tốc độ tăng trưởng đáng kinh ngạc. Tuy nhiên, chính sự tăng trưởng bất thường ấy lại khiến các cơ quan tài chính phương Tây đặt nghi vấn.
Những dòng tiền khổng lồ chảy qua hàng chục công ty con, doanh nghiệp vỏ bọc đặt tại các “thiên đường thuế” và giao dịch Bitcoin với giá trị hàng tỉ USD bắt đầu khiến giới chức tài chính Mỹ và Anh chú ý.
Từ năm 2023, các tổ chức nhân quyền và truyền thông quốc tế bắt đầu điều tra loạt vụ việc liên quan đến các “compound” – khu phức hợp kín cổng cao tường ở Campuchia. Bên trong đó là hàng nghìn lao động bị cưỡng bức làm việc, bị đánh đập, giam giữ và ép tham gia các chiến dịch lừa đảo trực tuyến quy mô lớn, đặc biệt là hình thức lừa đảo đầu tư tiền điện tử.
Các nạn nhân bị dụ đến Campuchia qua quảng cáo tuyển dụng “việc nhẹ lương cao”, nhưng khi đến nơi, họ bị tịch thu hộ chiếu, đe dọa và buộc làm việc 12–16 tiếng mỗi ngày để lừa người khác trên mạng.
Điều đáng chú ý là phần lớn các “compound” này đều nằm gần hoặc trong khu vực bất động sản của Prince Group, khiến nhiều điều tra viên quốc tế nghi ngờ có sự liên hệ trực tiếp.
Cú phản đòn từ Mỹ và Anh
Tháng 10 năm 2025, sau nhiều năm thu thập chứng cứ, Bộ Tư pháp Mỹ công bố cáo trạng truy tố Chen Zhi cùng nhiều cộng sự, cáo buộc họ điều hành “một trong những mạng lưới lừa đảo xuyên quốc gia lớn nhất châu Á”.
Trong đợt truy quét này, Mỹ thu giữ 127.271 Bitcoin, tương đương 15 tỷ USD, đánh dấu vụ tịch thu tài sản điện tử lớn nhất lịch sử. Cùng lúc, chính quyền Anh phong tỏa 19 bất động sản trị giá hơn 100 triệu bảng Anh tại London có liên quan đến mạng lưới của Chen, trong đó có một biệt thự xa hoa trị giá 12 triệu bảng ở khu vực phía bắc thủ đô.
Theo cáo buộc, hệ thống của Chen Zhi không chỉ dừng lại ở lừa đảo tiền điện tử mà còn bao gồm rửa tiền, hối lộ quan chức, thao túng thị trường và tài trợ cho các dự án bất hợp pháp ở nước ngoài. Các công ty trong mạng lưới này được cho là đã “rửa sạch” hàng tỉ USD thông qua việc đầu tư vào bất động sản, ngân hàng và các dự án xã hội tại Campuchia – biến nguồn tiền phạm pháp thành tài sản hợp pháp.
Bằng chứng và quá trình điều tra
Các công tố viên Mỹ khẳng định đã lần theo dấu vết của hàng nghìn giao dịch tiền điện tử, kết nối tới các ví điện tử và công ty do Chen Zhi kiểm soát.
Những tài liệu được thu thập bao gồm hồ sơ ngân hàng, chứng từ nội bộ, lời khai nhân chứng từng bị ép làm việc trong các khu phức hợp, và dữ liệu máy chủ chứa hàng loạt tài khoản lừa đảo trên các sàn giao dịch quốc tế.
Không chỉ Mỹ, Anh và Singapore cũng tham gia điều tra, bởi mạng lưới của Prince Group có công ty con và tài khoản tài chính ở những nước này. Trong một động thái đồng bộ, Mỹ đã áp lệnh trừng phạt với 3 công dân Singapore và 17 tổ chức bị cáo buộc là “công ty vỏ bọc” của Prince Group.
Đằng sau Chen Zhi: Quyền lực và sự bảo hộ chính trị
Điều khiến thế giới chú ý là khả năng Chen Zhi có được ảnh hưởng chính trị đáng kể tại Campuchia. Ông được cho là có mối quan hệ thân thiết với nhiều nhân vật cấp cao, từng được trao quốc tịch Campuchia nhanh chóng và được phong danh hiệu “Neak Oknha” – danh hiệu danh dự dành cho những nhà tài trợ lớn.
Prince Group nhiều lần tài trợ cho các dự án quốc gia, tổ chức từ thiện, và tham gia đầu tư vào lĩnh vực ngân hàng – một trong những lĩnh vực chịu kiểm soát chặt nhất ở Campuchia.
Chính mối quan hệ này khiến quá trình điều tra tại Campuchia gặp khó khăn trong nhiều năm. Chỉ đến khi Mỹ và Anh vào cuộc, phối hợp thu giữ tài sản ở nước ngoài, mạng lưới này mới dần bị bóc trần.
