Căng thẳng Nga – Ukraine leo thang đã thổi thêm dầu vào ngọn lửa thị trường năng lượng vốn đang nóng sẵn. Ukraine mới đây đã tiến hành tấn công một cảng dầu chiến lược của Nga ở khu vực Biển Đen, gây lo ngại nghiêm trọng về nguy cơ gián đoạn nguồn cung toàn cầu. Sự kiện diễn ra chỉ ít ngày sau khi Nga không kích vào vùng Zaporizhzhia khiến nhiều khu vực của Ukraine mất điện, khiến tình hình căng thẳng giữa hai nước càng thêm phức tạp.
Trong bối cảnh đó, OPEC+ bất ngờ tuyên bố tạm dừng kế hoạch tăng sản lượng dầu trong quý 1/2026, khiến thị trường lập tức phản ứng mạnh. Động thái này được ví như một cú “đạp phanh gấp” giữa thời điểm nhạy cảm, khi các nhà sản xuất dầu lớn đang chịu sức ép kép từ nguồn cung dư thừa và nhu cầu năng lượng yếu.
Ngay trong phiên giao dịch châu Á sáng thứ Hai, giá dầu Brent tăng 0,6% lên 65,18 USD/thùng, trong khi dầu thô WTI tăng 0,7% lên 61,01 USD/thùng, đánh dấu sự phục hồi rõ rệt sau giai đoạn giảm sâu hồi tháng 10. Đây được xem là phản ứng tức thì của thị trường trước quyết định của OPEC+, đồng thời là dấu hiệu cho thấy tâm lý nhà đầu tư đang nghiêng về khả năng thắt chặt nguồn cung tạm thời trong quý đầu năm 2026.
Theo kế hoạch ban đầu, OPEC+ dự kiến tiếp tục tăng nhẹ sản lượng vào đầu năm sau, sau khi đã nâng thêm 137.000 thùng/ngày trong tháng 12, tương tự mức tăng của tháng 10 và 11. Tuy nhiên, liên minh đã thay đổi quan điểm, cho biết sẽ tạm dừng mở rộng nguồn cung trong ba tháng đầu năm 2026 để tránh nguy cơ dư cung khi nhu cầu dầu thường sụt giảm sau kỳ nghỉ lễ.
Hiện tại, tổng hạn ngạch sản xuất của OPEC+ trong năm 2025 đã đạt gần 2,9 triệu thùng/ngày, đánh dấu sự đảo chiều mạnh mẽ so với hai năm cắt giảm sản lượng trước đó. Các chuyên gia nhận định, động thái tạm dừng tăng sản lượng cho thấy OPEC+ đang cố gắng giữ giá dầu ổn định, thay vì để thị trường rơi tự do trong bối cảnh nhu cầu toàn cầu vẫn chưa phục hồi hoàn toàn.
Song song với chính sách sản lượng, các diễn biến địa chính trị cũng đang đẩy giá dầu lên cao hơn. Cuộc tấn công của Ukraine vào cảng dầu Biển Đen không chỉ gây thiệt hại cho cơ sở hạ tầng năng lượng của Nga, mà còn tạo ra nguy cơ gián đoạn luồng vận chuyển dầu thô qua khu vực chiến lược này – nơi đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Điều này khiến giới giao dịch lo ngại cú sốc nguồn cung tương tự như giai đoạn 2022 có thể tái diễn nếu xung đột kéo dài.
Cùng thời điểm đó, Mỹ tiếp tục áp đặt các lệnh trừng phạt mới đối với những tập đoàn dầu mỏ lớn của Nga trong tháng 10, càng làm gia tăng áp lực lên nguồn cung. Dù Moscow từng khéo léo né tránh các lệnh cấm vận trong quá khứ, giới đầu tư vẫn tỏ ra thận trọng trước khả năng thị trường năng lượng toàn cầu sẽ bị siết chặt hơn trong những tháng tới.
Tổng hợp các yếu tố trên, giới phân tích cho rằng động thái “phanh gấp” của OPEC+ kết hợp với rủi ro địa chính trị đã tạo ra cú hích mạnh giúp giá dầu phục hồi. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo đà tăng hiện tại có thể chỉ mang tính kỹ thuật, bởi nền kinh tế thế giới vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức: tăng trưởng chậm, lạm phát dai dẳng và nhu cầu tiêu thụ năng lượng yếu trong mùa đông.
Trong ngắn hạn, thị trường dầu mỏ có thể vẫn duy trì xu hướng tăng nhẹ nhờ tâm lý thận trọng và dòng tiền đầu cơ, nhưng triển vọng trung hạn sẽ phụ thuộc vào chính sách của OPEC+ trong quý tới và diễn biến chiến sự Nga – Ukraine. Nếu nguồn cung tiếp tục bị hạn chế trong khi nhu cầu phục hồi sớm hơn dự kiến, giá dầu có thể quay lại vùng 70–75 USD/thùng trong nửa đầu năm 2026.
Tuy vậy, điều tích cực là sau nhiều tháng ảm đạm, thị trường dầu đã có dấu hiệu sống lại, với dòng tiền đầu cơ quay trở lại và tâm lý lạc quan dần được phục hồi. Nếu OPEC+ giữ vững lập trường thận trọng, còn xung đột Nga – Ukraine không leo thang quá mức, đà hồi phục bền vững của giá dầu trong năm 2026 hoàn toàn có thể trở thành hiện thực.
Và với những gì đang diễn ra, năm 2026 có thể sẽ mở ra một chu kỳ năng lượng mới – nơi cung, cầu và chính trị toàn cầu tiếp tục là ba mảnh ghép quyết định cục diện giá dầu thế giới.
